Een toonaangevende producent van stokken voor strijkinstrumenten had bijna alles geprobeerd voor het lijmen van parelmoer op ebbenhout tot hij de prestaties en eigenschappen van LOCTITE® 330 van Henkel ontdekte. Deze structurele lijm voor universele doeleinden, ideaal voor gebruik op verschillende materialen, heeft voor eens en voor altijd het verlijmingsprobleem van de strijkstokkenmaker John Matthews opgelost.
John Matthews, gevestigd in Gosport, levert sinds 1996 toonaangevende strijkstokken aan spelers van strijkinstrumenten over de hele wereld. Deze meesterlijke ambachtsman kan putten uit vele jaren ervaring voor het maken van deze sierlijke strijkstokken. Eén proces in het bijzonder betekende lange tijd voor hem een uitdaging, namelijk het met succes en betrouwbaar fixeren van een parelmoeren inlegwerk op de ebbenhouten slof. Aan de slof bevindt zich het mechanisme om de beharing op te spannen.
"Door de jaren heen hebben we alles geprobeerd, snellijm was waarschijnlijk het ergste," verklaart John Matthews. "Het probleem is dat snellijm niet van hitte houdt. Na verlijming van deze twee onderdelen, moet ik een kleine inkeping zagen. Het klein beetje hitte veroorzaakt door het zaagblad is voldoende om de lijmverbinding met de snellijm te doen loskomen. Ik heb ook vele universele lijmen geprobeerd, maar de verbinding kwam na een tijd terug los."
Door een speling van het lot besloot dhr. Matthews toen op aanraden LOCTITE 330 te proberen. "LOCTITE 330 is fantastisch; de verbinding is heel sterk", zegt hij. "Bovendien kunnen we er al snel mee verder werken aangezien de lijm snel uithardt."
Uit nieuwsgierigheid heeft dhr. Matthews verschillende keren de verbinding proberen te verbreken. Hij heeft een hele reeks mechanische methodes geprobeerd, geen enkele kon de materialen uit elkaar halen. "Ik heb de verbinding zelfs 30 minuten in een steelpan gekookt, maar het kwam nog steeds niet los," zegt hij. "Nadat ik nog andere technieken had geprobeerd, ontdekte ik dat de verbinding zo goed was dat het parelmoer eerder zou breken dan loskomen van het ebbenhout. Ik was erg onder de indruk. Ik ga niets anders meer proberen. Uit ervaring weet ik dat veel strijkstokmakers hetzelfde probleem hebben, het is dus goed om het succes van deze sprong voorwaarts te delen."
Dhr. Matthews maakt elke strijkstok op maat, volgens de exacte vereisten van de spelers. Variabelen hierbij zijn bijvoorbeeld het gewicht, het evenwicht en de sterkte. Voor de meeste strijkstokken heeft hij 10 tot 14 dagen nodig om ze af te werken. Door de jaren heen heeft hij honderden strijkstokken gemaakt voor spelers van viool, altviool, vedel, cello en contrabas.
"Strijkstokken zijn ondergewaardeerde artikelen en worden dikwijls als accessoires behandeld, maar mensen die weten wat ze doen, beseffen dat een strijkstok een instrument tot leven kan brengen en de prestaties van een speler kan verbeteren," zegt dhr. Matthews. "Als een speler zijn klank wil verbeteren, is het veel kostenefficiënter om een betere strijkstok aan te schaffen dan een half miljoen euro of meer voor een nieuwe viool neer te leggen."
Een strijkstok vervaardigd door dhr. Matthews kost, afhankelijk van de specificaties, doorgaans tussen 2000 en 4000 euro.
Ondanks het feit dat hij zijn parelmoeren inlegwerk beschrijft als niet veel meer dan een "stuk versiering", was het ontdekken van een product waarmee het aan de ebbenhouten slof kan worden bevestigd, een grote opluchting.
"Het parelmoer dat ik gebruik is in feite heel speciaal aangezien het van de zeeoorschelp van Jersey komt," zegt dhr. Matthews. "Zeeoor vindt men rond de Kanaaleilanden, waar het voor lokale restaurants wordt gevist. Het wordt echter steeds zeldzamer wegens vervuiling."
Veel beroemde Franse strijkstokmakers uit de 19e eeuw gebruikten hetzelfde soort schelp, die ze Ormeaux noemden, waardoor ze geliefd zijn onder de spelers van strijkinstrumenten.
"Om eerlijk te zijn, willen we geen parelmoer verspillen door slechte lijmen. Daarom is het zo fantastisch dat we LOCTITE 330 hebben gevonden," besluit dhr. Matthews.